Iz pregovora obavijenih krajnjom misterijom i nedoumicama jasno je da je postojecoj saveznoj dr?avi odzvonilo, sve i da nema te?nje za nezavisno?cu u Podgorici. Aktualna vlast u Srbiji se daleko vi?e povodi za interesima nego za emotivnim ili nekim imeprijalistickim razlozima poput onih iz protekle decenije. O ovim cinjenicama Evropska unija mora ubuduce mnogo vi?e povesti racunarnAIM, Beograd,9.3.2002. rnrnPoslije Jugoslavija Kralja Aleksandra, Mar?ala Tita i one - d?epnog pakovanja, dodu?e - Slobodana Milo?evica, na redu je cetvrta Jugoslavija biv?eg generalnog sekretara NATO i aktualnog Visokog predstavnika Evropske unije Havijara Solane. rnrnrnPoslije sastanka od 21. februara u Palati federacije u Beogradu nitko nije bio razgovorljiv - ni medijator, ni predsjednici savezne dr?ave i Crne Gore - Vojislav Ko?tunica i Milo Ðukanovic. Tek kada je sletio u Brisel, Solana je izjavio da je polovina marta krajnji rok o preuredenju odnosa izmedu Srbije i Crne Gore i da je u Beogradu ostvaren \"?iroki politicki napredak\". rnrn A onda je - \"nezvanicno\", \"iz dobro obavje?tenih izvora\", \"iz krugova bliskih...\" - pocelo curiti na sve strane da je Solanin plan slijedeci: umjesto SR Jugoslavija nova dr?ava zvala bi se Unija Srbije i Crne Gore; ne bi postojao ni predsjednik Unije ni njen premijer; Ministarski bi savjet imao cetiri zajednicka ministrastva - obrane, vanjskih poslova (?ef diplomacije rotirao bi se na svaku godinu), ekonomske integracije i unutra?nje trgovine; u Ujedinjenim nacijama ostala bi samo jedna stolica, ali bi bio ustanovljen paritet u medunarodnim organizacijama, financijskim institucijama i diplomatskim predstavni?tvima; i Srbija i Crna Gora imale bi odvojene carine, poreske sisteme i vanjsku politiku, ali bi ostalo solidarno servisiranje medunarodnih dugova, to jest ukoliko jedna republika ne bi platila svoje obaveze, to bi umjesto nje morala da uradi druga; Crna Gora bi mogla zadr?ati euro, a paralelno uvodenje dinara ostavljeno je otvorenim ,kao i pitanje Vojske - u igri su i posebne oru?ane snage i jedinstvene, ali da se se vojni rok slu?i u maticnoj republici; konacno, sve ovo bi poslije tri godine bilo na provjeri na referndumu. rnrnrnTe?ki se uzdah oteo u Beogradu. Ako navedeno predstavlja maksimum kompromisa u maratonskom pregovarackom procesu, javnost se opravdano upitala za?to se onda uopce i pregovaralo. Ispada da je nekoj vrsti forme zajednicke dr?ave ?rtvovana njena su?tina, sve pod pretpostavkom da Srbija ima patolo?ku potrebu da po svaku cijenu ostane sa Crnom Gorom. Ovo tim prije ?to se, opet neformalno, tvrdilo da je Ðukanovic imao Solanin plan sedam dana prije 21. februara, a da ga je vrh savezne dr?ave dobio na uvid na sam dan sastanka. rnrnrnMinistar finansija u Vladi Srbije Bo?idar Ðelic i guverner Narodne banke Jugoslavije Mladan Dinkic, spadaju u one koji nisu mogi izdr?ati i prvi prokomentirali ove nezvanicne informacije.\"Zajednicka dr?ava Srbije i Crne Gore, oblikovana prema predlogu Havijera Solane, licila bi na ekonomskog Franke?tajna jer je nemoguce garantovati jedninstveno tr?i?te i slobodan protok roba i usluga bez jedinstvene carine. To bi, prakticno, bio poligom za ?verc\", rekao je Ðelic.\"Po svaku cenu, navodna dr?ava s dve valute, dva odvojena spoljnotrgovinska, poreska i carinska re?ima nema smisla ni za Srbiju ni za takvu dr?avu\", ustvrdio je Dinkic. rnrnrnOva dvojica ekonomista sla?u se da su navedeni prijedlozi neprihvatljivi: \"ili ce se naci re?enje za jednu funkcionalnu federaciju - jedan carinski istem, jedna moneta, zajednicki pritup Evropkoj uniji i postepenu harmonizaciju propisa - ili ce to biti dve posebne zemlje u koje ce se putovati bez viza, ali gde ce se svaki kamion na granici ocariniti\" (Ðelic), odnosno \"ili Solana treba da promeni pristup ili da Evropska unija promeni pregovaraca\" (Dinkic). rnrnrnNe treba posebno poznavati ovda?nji politicki pejsa? pa da se ove izjave ne protumace kao stav Vlade Srbije. Sam premijer Zoran Ðindic obavjestio je javnost da su njegovi prioriteti jedinstveno unutra?nje tr?i?te i carina, te da i Srbija ima pravo da uoblici i kao prijedlog podnese svoje videnje buducih odnosa sa Crnom Gorom. No, tu se dolazi do kvadrature vladajuce koalicije, Demokratske opozicije Srbije (DOS). rnrnrnGovoreci na Glavnom odboru Demokratke stranke Srbije (DSS) predsjednik ove partije i SR Jugoslavije Vojislav Ko?tunica rekao je da pola tekstova koji se odnose na pregovore sa Solanom \"predstavlja cistu neistinu, dok je, recimo, trecina raspolo?ivog ?tiva predimenzionirana i ne sasvim dobronamerno protumacena\". A onda je opalio po kriticarima iz DOS-a: da opstruiraju pregovore, da je crnogorku platformu o redefiniranju odnosa iz 1999. u tada?njoj srpskoj opoziciji jednino negativno ocijenio DSS, \"da su neki koji su u Crnoj Gori tra?ili utoci?te pred NATO bombama i Milo?evicevim autokratskim merama\", pomagali u kreiranju specificne ekonomske politike Crne Gore, \"prisustvovali obredima kanonski nepriznate crkve\", sada odjednom poceli postavljati pitanje da li je zajednica uopce potrebna.... Predsjednik SR Jugoslavije je istakao da rije?enje o preuredenju odnosa treba biti postignuto do proljeca, potom pretoceno u novi savezni ustav kako bi uslijedili novi savezni izbori. Pored toga i prije toga, ukoliko bude pomaka u pregovorima, o usvojenim rje?enjima izjasnice se sva tri parlamenta - savezni, srpski i crnogorski. rnrnrnKo?tunicine rijeci izazvale su lavinu optu?bi i kontraoptu?bi. Njih su dalje razradivali i ponavljali ni?i partijski e?aloni. A onda je sve - kako obicaj to zahtijeva - gurnuto pd tepih. Iz Brisela je, naime, stigao aber da Evropska unija nije sacinila nikakav konkretan plan, vec da je Solana samo samo iznio neke ideje za razmatranje, te da ono ?to novine pi?u predstvalja samo puko nagadjanje. rnrnrnIstovremeno, pregovaraci i u Beogradu i u rnrnPodgorici slo?ili su se da do daljnjeg ne komentiraju tok pregovora i ponudena rije?enja. Zoran Lutovac, ucesnik u razgovorima srpsko - crnogorskih eksperata i savjetnik predjednika Vlade Srbije, ka?e da sve ono ?to se po medijima razglaba nema mnogo veze ni sa Solaninim autorskim tekstom objavljenim u podgorickim \"Vijestima\" ni sa principima Evropske unije o efikasnosti i funkcionalnosti. rnrnrnPregovori se - dakle - nastavljaju. Obavijeni krajnjom misterijom i nedoumicama, bez detalja koje bi ovla?teni mogli staviti na uvid javnosti, ipak ostavljaju mjesto izvjesnim zakljuccima. Prvi je - svakako - da je je aktualnoj, trecoj Jugoslaviji, odzvonilo. Ona je neprihvatljiva i samoj Srbiji, jer je zbog ustavnih rje?enja neodr?iva sve i da ne postoji te?nja za nezavisno?cu iz Poodgorice; nesklad izmedu koalicinih partnera iz Socijalisticke narodne partije (SNP) koja se zala?e za Jugoslaviju i DOS-a na saveznom nivou, najbolji su primjer. Drugo ?to je izvjesno, jeste to da se Srbija u cjelokupnim ovim pregovorima daleko vi?e povodi za interesima nego za emotivnim ili nekim imeprijalistickim razlozima poput onih iz protekle decenije. I koncano - da upravo o ovim cinjenicama Evropska unija mora u buducnosti povesti mnogo vi?e racuna. rnrnrnFilip ?varm (AIM) rnrn